loading

ERKEKLERDE KISIRLIK NEDİR?

Erkeklerde kısırlığa düşük sayıda sperm üretimi, anormal sperm fonksiyonu veya spermin hareketini engelleyen tıkanıklıklar neden olabilir. Hastalıklar, yaralanmalar, kronik sağlık sorunları, yaşam tarzı seçimleri ve diğer faktörler erkek kısırlığına katkıda bulunabilir.

ERKEKLERDE KISIRLIK BELİRTİLERİ

Kısırlığın özel bir belirtisi bulunmamaktadır. Düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 1 ya da 2 yıllık süre içerisinde çocuk sahibi olamama durumu kısırlık (infertilite) belirtisi olarak kabul edilir. Ancak erkekte kısırlığa neden olabilecek altta yatan hastalığa bağlı olarak bir takım ek belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler direkt olarak testislerde değil ise hastanın bunları kısırlık ile ilişkilendirmesi çok olası değildir. Ancak, testislerde olan ağrı, şişme; peniste akıntı gibi bulgular da kısırlık belirtisi olabileceği için hasta için uyarıcı olabilir. Erkeklerde kısırlık belirtileri şu şekilde sıralanabilir: 

ERKEKLERDE KISIRLIK NEDENLERİ

Erkek kısırlığı karmaşık bir süreçtir. Eşinizi hamile bırakmak için aşağıdaki süreçler düzgün gerçekleşmelidir:
Sağlıklı spermler üretmelisiniz. Testislerinizden en az biri düzgün çalışıyor olmalı ve vücudunuz sperm üretimini tetiklemek ve sürdürmek için testosteron ve diğer hormonları üretmelidir.
Spermin meniye taşınması gerekir. Testislerde sperm üretildikten sonra, hassas tüpler onları meni ile karışana ve penisten boşalana kadar taşır.
Menide yeterli sayıda sperm olması gerekir. Meninizdeki sperm sayısı düşükse, spermlerinizden birinin eşinizin yumurtasını dölleme olasılığı azalır. Düşük sperm sayısı, her mililitre semen başına 15 milyondan az veya ejakülat başına 39 milyondan az spermdir.
Sperm fonksiyonel olmalı ve hareket edebilmelidir. Sperminizin hareketi (motilitesi) veya işlevi anormal ise, sperm eşinizin yumurtasına ulaşamayabilir veya yumurtanın içine giremeyebilir.

ERKEKLERDE KISIRLIĞIN TIBBİ NEDENLERİ​

Varikosel: Varikosel, testisleri boşaltan damarların şişmesidir. Erkek kısırlığının en yaygın nedenidir. Varikosellerin kısırlığa neden olmasının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, anormal kan akışıyla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Varikosel, sperm miktarı ve kalitesinin azalmasına neden olur.
Enfeksiyon: Bazı enfeksiyonlar sperm üretimini, sperm sağlığını etkileyebilir veya sperm geçişini engelleyen yara dokularına neden olabilir. Bunlar, epididim (epididimit) veya testislerin (orşit) iltihaplanmasını ve gonore veya HIV dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonları içerir. Bazı enfeksiyonlar kalıcı testis hasarına yol açabilse de, çoğu zaman sperm elde edilebilir.
Boşalma sorunları: Retrograd boşalma, meni orgazm sırasında penisin ucundan dışarı çıkmak yerine mesaneye girdiğinde meydana gelir. Diyabet, omurilik yaralanmaları, ilaçlar ve mesane, prostat veya üretra cerrahisi dahil olmak üzere çeşitli sağlık durumları retrograd boşalmaya neden olabilir.
Sperme saldıran antikorlar: Anti-sperm antikorları, spermleri yanlışlıkla zararlı istilacılar olarak tanımlayan ve onları yok etmeye çalışan bağışıklık sistemi hücreleridir. Tümörler: Kanserler ve kötü huylu olmayan tümörler, erkek üreme organlarını doğrudan, hipofiz bezi gibi üreme ile ilgili hormonları salgılayan bezler aracılığıyla veya bilinmeyen nedenlerle etkileyebilir. Bazı durumlarda, tümörleri tedavi etmek için kullanılan cerrahi, radyasyon veya kemoterapi erkeklerde infertiliteyi etkileyebilir.
İnmemiş testisler: Bazı erkeklerde, fetal gelişim sırasında testislerden biri veya her ikisi birden karın bölgesinden normalde testisleri (skrotum) içeren keseye inmeyi başaramaz. Kısırlık, bu duruma sahip erkeklerde daha olasıdır. Hormon dengesizlikleri Kısırlık, testislerin kendi bozukluklarından veya hipotalamus, hipofiz, tiroid ve adrenal bezler dahil olmak üzere diğer hormonal sistemleri etkileyen bir anormallikten kaynaklanabilir. Düşük testosteron (erkek hipogonadizmi) ve diğer hormonal problemlerin birkaç olası altta yatan nedeni vardır.
Spermi taşıyan tübüllerin kusurları: Birçok farklı tüp sperm taşır. Ameliyattan kaynaklanan yaralanma, önceki enfeksiyonlar, travma veya kistik fibroz veya benzeri kalıtsal durumlar gibi anormal gelişim gibi çeşitli nedenlerle bloke olabilirler. Tıkanma testis içi, testis drene eden tüplerde, epididimde, vas deferenste, ejakülatör kanalların yakınında veya üretrada olmak üzere herhangi bir seviyede olabilir.
Kromozom kusurları: Bir erkeğin iki X kromozomu ve bir Y kromozomu (bir X ve bir Y yerine) ile doğduğu Klinefelter sendromu gibi kalıtsal bozukluklar, erkek üreme organlarının anormal gelişimine neden olur. Kısırlıkla ilişkili diğer genetik sendromlar arasında kistik fibroz ve Kallmann sendromu bulunur.
Cinsel ilişki ile ilgili sorunlar: Bunlar, seks için yeterli bir ereksiyonun korunması veya sürdürülmesinde güçlük (erektil disfonksiyon), erken boşalma, ağrılı cinsel ilişki, penisin altında üretral açıklık (hipospadias) gibi anatomik anormallikler veya cinselliği engelleyen psikolojik veya ilişki sorunları içerebilir.
Çölyak hastalığı: Çölyak hastalığı, buğdayda bulunan ve gluten adı verilen bir proteine duyarlılığın neden olduğu bir sindirim bozukluğudur. Durum erkek kısırlığına katkıda bulunabilir. Glutensiz bir diyet uygulandıktan sonra kısırlık iyileşebilir. Bazı ilaçlar: Testosteron replasman tedavisi, uzun süreli anabolik steroid kullanımı, kanser ilaçları (kemoterapi), bazı ülser ilaçları, bazı artrit ilaçları ve diğer bazı ilaçlar sperm üretimini bozabilir ve erkek kısırlığını oluşturabilir.
Önceki ameliyatlar: Vazektomi, skrotal veya testis ameliyatları, prostat ameliyatları ve testis, rektum kanserleri için yapılan büyük karın ameliyatları da dahil olmak üzere bazı ameliyatlar ejakülatınızda sperm bulunmasını engelleyebilir.
Erkeklerde kısırlığın çevresel nedenleri Isı, toksinler ve kimyasallar gibi belirli çevresel unsurlara aşırı maruz kalmak, sperm üretimini veya sperm fonksiyonunu azaltabilir. Spesifik nedenler şunları içerir:
Endüstriyel kimyasallar: Belirli kimyasallara, böcek ilaçlarına, herbisitlere, organik çözücülere ve boyama malzemelerine uzun süre maruz kalmak, düşük sperm sayısına katkıda bulunabilir.
Ağır metale maruz kalma: Kurşun veya diğer ağır metallere maruz kalmak da kısırlığa neden olabilir.
Radyasyon veya X ışınları: Radyasyona maruz kalmak sperm üretimini azaltabilir, ancak genellikle sonunda normale dönecektir. Yüksek doz radyasyon ile sperm üretimi kalıcı olarak azaltılabilir.
Testislerin aşırı ısınması: Yüksek sıcaklıklar sperm üretimini ve işlevini bozabilir. Çalışmalar sınırlı ve sonuçsuz olsa da, saunaların veya sıcak küvetlerin sık kullanımı sperm sayınızı geçici olarak bozabilir. Uzun süre oturmak, dar giysiler giymek veya uzun süre dizüstü bilgisayarda çalışmak da skrotumunuzdaki sıcaklığı artırabilir ve sperm üretimini biraz azaltabilir.
Genel sağlık, yaşam tarzı ve diğer nedenler
Erkek kısırlığının diğer bazı nedenleri şunlardır:
İlaç kullanım: Kas gücünü ve büyümesini uyarmak için alınan anabolik steroidler, testislerin küçülmesine ve sperm üretiminin azalmasına neden olabilir. Kokain veya esrar kullanımı da sperminizin sayısını ve kalitesini geçici olarak azaltabilir. Alkol kullanımı: Alkol içmek testosteron seviyelerini düşürebilir, erektil disfonksiyona neden olabilir ve sperm üretimini azaltabilir. Aşırı içmenin neden olduğu karaciğer hastalığı da doğurganlık sorunlarına yol açabilir.
Tütün içmek: Sigara içen erkeklerin sperm sayısı, içmeyenlere göre daha düşük olabilir. Pasif içicilik de erkeklerde kısırlığı etkileyebilir.
Aşırı kilo: Obezite, spermin kendisini doğrudan etkilemenin yanı sıra erkeklerde kısırlığı arttıran hormon değişikliklerine neden olmak da dahil olmak üzere, kısırlığı çeşitli şekillerde etkileyebilir.

ERKEKLERDE KISIRLIK TEDAVİSİ

Varikosel: Erkek infertilitesi araştırmasında varikosele sıklıkla rastlanır. İnfertilite ve varikosel birlikte mevcutsa, sperm kalitesini değerlendirmeye yönelik sperm DNA hasarı belirlenmesi de uygundur. Varikoselin sperm üretimini etkilemesi ya da testisi küçültmesi durumunda mikroskop altında testislere müdahale edilir. Operasyon sonrası her 100 hastanın 75’inin sperm kalitesinde artış görülür ve gebelik başarısı %35’lere çıkar.
Sperm Kanallarındaki Tıkanıklıklar: Sperm kanallarının tıkanmasına neden olan durumlara mikroskop altında müdahalede bulunulur. Tıkanıklıklar çıkarılır, böylelikle meninin dışarı atılabilmesine olanak sunulur. Bunun mümkün olmadığı veya yapılmadığı durumlarda gebelik sağlamak için testisden sperm elde ederek (TESA, MESA) tüp bebek yöntemi ile gebelik sağlanabilir.
Enfeksiyonlar, Hormonal Bozukluklar: Kısırlık, vücuttaki bir enfeksiyon ya da hormonol bozukluklar nedeniyle yaşanıyorsa ilaçlı tedavi yoluna gidilir. 6 ay- 1 yıl ilaç kullanımı sonrası sperm üretimi başlar ve menide sperm görülmeye başlayabilir.
Sperm Sayısı Azlığı ve Açıklanamayan Kısırlık: Bu tür durumlarda yardımcı üreme teknikleri uygulanır. Alınan semenden özel bir solüsyonla yıkanarak elde edilen kaliteli spermler, aşılama veya tüp bebek tedavisinde kullanılır. Mikroenjeksiyon yöntemi bu tekniklerden biridir.
Menide Sperm Yoksa: Menide sperm hücresine rastlanmıyorsa TESE adı verilen cerrahi müdahale ile testisten sperm hücresi alınır ve ICSI (mikroenjeksiyon) yöntemi ile laboratuvar ortamında döllenme gerçekleştirilir. Döllenen yumurta, kadının rahmine yerleştirilir. Düzenli cinsel ilişkiye rağmen eşiniz hamile kalamıyorsa sizde veya eşinizde bir problem olabilir. En doğru tanı ve tedavi yöntemi için kliniğimiz ile irtibata geçebilir, randevu alarak kontrole gelebilirsiniz.

ERKEKLERDE KISIRLIK TESTİ

Sperm testi, erkeklerin üreme potansiyelini incelemek amacıyla yapılan mikroskobik bir incelemedir. Çocuk sahibi olmak isteyen kişilerin en büyük endişesi olan kısırlık, toplumda her 6 -7 çiftten birinde görülmektedir.

ERKEKLERDE KISIRLIK TESTİ NASIL YAPILIR

Sperm testi (spermiogram) mutlaka uzman hekimlerce ve tam donanımlı hastanelerde yapılmalı. Erkek hasta sperm testinde kullanılacak sperm örneğini en az 2 gün, en fazla 5 gün uyguladığı cinsel perhizden sonra donanımlı bir merkeze iletmelidir. Sperm testi sonuçları ise 1 gün sonra öğrenilebilir. Sperm testini doktorunuz 3-8 hafta ara ile en az 2 kez isteyebilir.
Sperm örneğinin hastane ortamında alınması önerilmektedir. Hastane ortamında örnek vermekte zorlanan hastalarda örneğin en kısa zamanda ve vücut ısısına yakın ortamda laboratuvara ulaştırılması önerilmektedir. Mastürbasyon ile örnek veremeyen hastalarda ise semen analizi için geliştirilmiş ve sperme yönelik toksik madde içermeyen özel prezervatifler kullanılarak partneri yardımı ile örnek alınabilir. Alınan örneğin laboratuvarda 1 saat içinde değerlendirilmesi gereklidir.